Siết chặt quản lý rủi ro, ngăn chặn gian lận trong sử dụng hóa đơn

Hiện nay, 100% doanh nghiệp (DN), tổ chức kinh tế, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trên cả nước đã chuyển sang sử dụng hóa đơn điện tử (HÐÐT). Song song với công tác hỗ trợ, ngành Thuế đã và đang tăng cường các biện pháp nhằm siết chặt quản lý rủi ro, phòng chống việc gian lận, sử dụng HÐÐT bất hợp pháp…

Ngành Thuế đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin rà soát, phân tích dữ liệu HĐĐT, kịp thời phát hiện và xử lý các trường hợp vi phạm.

Tăng cường quản lý

Thời gian qua, công tác vận hành, xử lý hạ tầng kỹ thuật hệ thống hóa HÐÐT được vận hành ổn định 24/7, đáp ứng yêu cầu tiếp nhận và xử lý cấp mã HÐÐT. Theo thống kê của Tổng cục Thuế, tính đến đầu tháng 8-2023, cơ quan thuế đã tiếp nhận và xử lý tổng số lượng HÐÐT đạt hơn 4,52 tỉ hóa đơn; trong đó 1,34 tỉ đồng hóa đơn có mã; hơn 3,18 tỉ hóa đơn không mã. Việc triển khai sử dụng HÐÐT đã mang lại nhiều lợi ích cho người sử dụng; đồng thời giúp cơ quan thuế thực hiện phân tích thông tin, đánh giá, xác định người nộp thuế có dấu hiệu rủi ro trong quản lý và sử dụng hóa đơn. Ðể tạo lập thói quen mua bán hàng hóa phải có hóa đơn, chứng từ hợp pháp, ngành Thuế đã tích cực triển khai thực hiện chương trình “Hóa đơn may mắn”. Ðến nay, 100% Cục Thuế đã tổ chức lựa chọn hóa đơn may mắn theo từng quý, đã có 6.000 giải thưởng được trao với tổng số tiền hơn 14,1 tỉ đồng.

Tuy nhiên, trong thời gian vừa qua, qua theo dõi, Tổng cục Thuế nhận thấy xuất hiện hiện tượng một số tổ chức, cá nhân đã lợi dụng sự thông thoáng về cải cách thủ tục hành chính và việc tạo điều kiện trong thành lập DN để thành lập DN chỉ với mục đích mua bán hóa đơn bất hợp pháp. Bên cạnh đó, trong quá trình phát triển nhanh của nền kinh tế số đã phát sinh đối tượng tội phạm công nghệ cao chuyên làm giả, thậm chí công khai bán HÐÐT trên mạng xã hội Facebook, Zalo… Trước tình trạng trên, Tổng cục Thuế triển khai hàng loạt các giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý, giám sát việc phát hành, sử dụng HÐÐT để phát hiện kịp thời các vi phạm, xử lý nghiêm theo quy định. Ðồng thời, chính thức công bố danh sách 524 DN rủi ro về hóa đơn trên cả nước và yêu cầu cục thuế địa phương rà soát, kiểm tra DN sử dụng hóa đơn của đơn vị này.

Tại TP Cần Thơ, ông Huỳnh Tấn Phát, Phó Cục trưởng Cục Thuế TP Cần Thơ, cho biết: Thực hiện chỉ đạo của Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế, Cục Thuế thành phố đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tăng cường quản lý, giám sát việc phát hành, sử dụng HÐÐT. Ngoài ra, ban hành nhiều văn bản về việc tăng cường các biện pháp rà soát, kiểm tra hóa đơn nhằm ngăn chặn gian lận trong việc sử dụng hóa đơn. Ðồng thời, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật thuế về HÐÐT dưới nhiều hình thức; đặc biệt chú trọng tuyên truyền bằng phương thức điện tử qua Cổng thông tin điện tử, Fanpage, xây dựng video… Qua đó, để người nộp thuế hiểu rõ những hệ quả pháp lý của những hành vi vi phạm về mua bán, sử dụng hóa đơn bất hợp pháp. Mặt khác, ngành Thuế thành phố triển khai rà soát, kiểm tra hóa đơn của 491 đơn vị và đang triển khai rà soát 175 đơn vị…

Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ

Ðể phát hiện sớm các trường hợp mua bán hóa đơn không hợp pháp, ngành Thuế đã nghiên cứu, áp dụng công nghệ xử lý dữ liệu lớn, công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) vào thực hiện phân tích dữ liệu HÐÐT để quản lý rủi ro. Theo đó, ngành Thuế đã đẩy mạnh quản lý hóa đơn dựa trên kết quả phân tích rủi ro theo các tiêu chí đánh giá để xác định người nộp thuế có rủi ro cao là có nhiều dấu hiệu nghi ngờ gian lận trong sử dụng hóa đơn để đưa vào thanh tra, kiểm tra. Cùng đó, thực hiện các chức năng kiểm soát thông tin HÐÐT, kiểm tra các dấu hiệu cảnh báo sớm giúp đưa ra các trường hợp cần giám sát, kiểm tra thường xuyên…

Tổng cục Thuế cũng đã chính thức đưa vào vận hành, triển khai “Hệ thống phân tích cơ sở dữ liệu và quản lý HÐÐT”. Hệ thống dùng công nghệ để kiểm soát dữ liệu HÐÐT, khoanh vùng người nộp thuế có dấu hiệu rủi ro, tìm ra chuỗi DN có nhiều bất thường... Ông Mai Xuân Thành, Quyền Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, cho biết: Cơ quan thuế các cấp sẽ tập trung thực hiện rà soát, phân tích để kịp thời phát hiện các dấu hiệu rủi ro trong việc phát hành HÐÐT, giúp ngăn ngừa, xử lý các trường hợp vi phạm pháp luật về hóa đơn chứng từ nói riêng và về thuế nói chung. Từ đó, góp phần tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý thuế cũng như tạo môi trường kinh doanh lành mạnh bình đẳng cho cộng đồng DN và người nộp thuế.

Ðể ngăn chặn triệt để việc người nộp thuế gian lận trong sử dụng HÐÐT, cần có sự vào cuộc đồng bộ của các ngành chức năng. Theo đó, Tổng cục Thuế đã có văn bản đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp chỉ đạo các đơn vị có liên quan phối hợp với cơ quan thuế để ngăn chặn, gỡ bỏ, xử lý các website có dấu hiệu thông tin, quảng cáo mua bán hóa đơn trên không gian mạng. Ngành Thuế phối hợp với các cơ quan thông tấn báo chí trong công tác thông tin, tuyên truyền, phát hiện, phản ảnh những DN, tổ chức, cá nhân vi phạm về sử dụng HÐÐT bất hợp pháp… Song song đó, ngành Thuế tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin quản lý hiệu quả HÐÐT. Theo ông Mai Xuân Thành, Quyền Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, ngành Thuế sẽ tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số và tổ chức khai thác tối đa cơ sở dữ liệu lớn trong quản lý thuế và quản lý HÐÐT. Từ đó, phòng, chống và kiên quyết xử lý những hành vi cố tình vi phạm sử dụng HÐÐT bất hợp pháp nhằm chiếm đoạt tiền thuế của ngân sách nhà nước…

Bài, ảnh: T. TRINH

Nguồn: baocantho.com.vn