Tập trung kiện toàn, tinh gọn đầu mối bên trong của các cơ quan hành chính và đơn vị sự nghiệp công lập

Ngày 28/10/2022, Bộ Nội vụ có Báo cáo gửi các vị đại biểu Quốc hội về một số nội dung liên quan đến nhóm vấn đề chất vấn thuộc lĩnh vực Nội vụ tại Kỳ họp thứ Tư, Quốc hội khóa XV (dự kiến diễn ra vào chiều ngày 04/11 và sáng ngày 05/11/2022). Theo đó, tính đến ngày 30/9/2022, việc kiện toàn, sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính và đơn vị sự nghiệp công lập được tập trung triển khai thực hiện theo đúng quan điểm chỉ đạo của Đảng, các quy định của Quốc hội và Chính phủ, bước đầu đạt được một số kết quả cụ thể:

Báo cáo tại Phiên họp thứ hai Ban Chỉ đạo Cải cách hành chính của Chính phủ ngày 19/10 vừa qua, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, kết quả dự kiến sắp xếp bộ máy bên trong các bộ, ngành sẽ giảm 17 tổng cục và tổ chức tương đương Tổng cục; giảm 08 cục thuộc Tổng cục và thuộc Bộ; giảm 145 vụ và tương đương thuộc Tổng cục và thuộc Bộ.

 Giảm 17 tổng cục và tổ chức tương đương Tổng cục; 08 cục thuộc Tổng cục và thuộc Bộ

Về sắp xếp tổ chức bộ máy các cơ quan hành chính nhà nước: các Bộ, ngành Trung ương giảm 17 tổng cục và tổ chức tương đương Tổng cục; giảm 08 cục thuộc Tổng cục và thuộc Bộ; giảm 145 vụ/ban thuộc Tổng cục và thuộc Bộ; giảm 90% phòng trong Vụ. Các địa phương giảm được 07 sở và 2.159 phòng thuộc Sở và thuộc UBND cấp huyện.

Về sắp xếp các đơn vị sự nghiệp công lập: Các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc thẩm quyền quản lý của các bộ, ngành, địa phương đến nay có 47.744 đơn vị (giảm 7.469 đơn vị, đạt 13,5%, vượt chỉ tiêu 10% đề ra tại Nghị quyết số 19-NQ/TW của Trung ương).

Về việc thực hiện tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập: các bộ, ngành, địa phương đã chủ động rà soát, phê duyệt Đề án và tổ chức triển khai quyết liệt nhằm bảo đảm mục tiêu đạt ít nhất 10% đơn vị sự nghiệp công lập thuộc phạm vi quản lý của mình tự chủ về tài chính theo Nghị quyết số 19-NQ/TW của Trung ương. Trong tổng số 47.744 đơn vị sự nghiệp công lập của toàn quốc có 287 đơn vị tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư; có 2.848 đơn vị tự bảo đảm chi thường xuyên; có 8.922 đơn vị tự bảo đảm một phần chi thường xuyên; có 35.687 đơn vị do ngân sách nhà nước bảo đảm chi thường xuyên. 

 Người đứng đầu một số bộ, ngành, địa phương chưa quyết liệt sắp xếp, tổ chức lại các cơ quan hành chính và đơn vị sự nghiệp 

Bên cạnh những kết quả đạt được, Bộ Nội vụ cũng thẳng thắn nhận định, kết quả sắp xếp tổ chức bộ máy chỉ là bước đầu, chưa bảo đảm tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, hoạt động chưa cao. Thực hiện tự chủ đối với đơn vị sự nghiệp công lập còn thấp, chưa đạt mục tiêu đề ra.

Các bộ quản lý ngành, lĩnh vực chưa hoàn thành nhiệm vụ hoàn thiện thể chế (chậm ban hành hoặc sửa đổi, bổ sung: 1) Quy hoạch mạng lưới các đơn vị sự nghiệp công lập; 2) Danh mục dịch vụ sự nghiệp công cơ bản, thiết yếu; 3) Tiêu chí cụ thể phân loại, điều kiện thành lập, sáp nhập, hợp nhất, giải thể các đơn vị sự nghiệp công lập theo ngành, lĩnh vực; 4) Định mức kinh tế - kỹ thuật ở một số ngành, lĩnh vực, đặc biệt lĩnh vực có số lượng đơn vị sự nghiệp công lập lớn như giáo dục - đào tạo và y tế) theo quy định của Chính phủ, dẫn đến thiếu cơ sở pháp lý trong việc sắp xếp, tổ chức lại và thực hiện cơ chế tự chủ đối với các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc phạm vi quản lý của Bộ, ngành, địa phương (nhất là trong việc xác định định mức, đơn giá đặt hàng dịch vụ sự nghiệp công của một số bộ, ngành chưa kịp thời).

Chậm chuyển đổi phương thức cấp phát, phân bổ, bố trí ngân sách theo yêu cầu của Nghị quyết số 19-NQ/TW (từ hỗ trợ cho các đơn vị sự nghiệp công lập sang hỗ trợ trực tiếp cho đối tượng thụ hưởng và thực hiện cơ chế Nhà nước đặt hàng, giao nhiệm vụ) để giao tự chủ về tài chính trong việc sử dụng nguồn thu từ hoạt động sự nghiệp của đơn vị sự nghiệp công lập.

Nguyên nhân của những tồn tại nêu trên được Bộ Nội vụ chỉ ra, là do nhận thức và trách nhiệm của một số cơ quan tham mưu xây dựng thể chế, chính sách theo từng ngành, lĩnh vực còn hạn chế, bất cập. Theo đó, việc rà soát để sửa đổi, bổ sung hoàn thiện thể chế nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quản lý nhà nước theo ngành, lĩnh vực chưa đáp ứng mục tiêu, yêu cầu đặt ra (nhất là đổi mới cơ chế hoạt động và sắp xếp đơn vị sự nghiệp công lập) theo tinh thần các Nghị quyết của Trung ương, Bộ Chính trị và các quy định của pháp luật.

Bên cạnh đó, người đứng đầu một số bộ, ngành, địa phương chưa thực sự quyết tâm, quyết liệt trong sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, mối quan hệ công tác giữa các bộ, ngành và các tổ chức trực thuộc Bộ, ngành mình; chưa quyết liệt hợp nhất, sắp xếp, tổ chức lại các cơ quan hành chính và đơn vị sự nghiệp trực thuộc để thu gọn đầu mối, tinh giản biên chế; chưa chủ động trong công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát để kịp thời phát hiện, xử lý các vi phạm thuộc ngành, lĩnh vực, phạm vi quản lý.

Một số văn bản quy phạm pháp luật chuyên ngành không thuộc lĩnh vực tổ chức bộ máy nhưng có quy định về tổ chức bộ máy, biên chế chưa được sửa đổi gây khó khăn trong quá trình sắp xếp, kiện toàn các tổ chức, tinh giản biên chế, nhất là một số ngành, lĩnh vực theo quy định của pháp luật chuyên ngành còn có sự giao thoa nhiệm vụ, cần sự phối hợp quản lý giữa các bộ.

 Tập trung kiện toàn, tinh gọn đầu mối bên trong của các cơ quan hành chính và đơn vị sự nghiệp công lập

Về giải pháp khắc phục những tồn tại, hạn chế nêu trên, thời gian tới, Bộ Nội vụ tiếp tục tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tập trung rà soát, sắp xếp, kiện toàn, tinh gọn đầu mối bên trong của các cơ quan hành chính nhà nước và đơn vị sự nghiệp công lập gắn với tinh giản biên chế, cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức theo yêu cầu tại các nghị quyết của Đảng, Quốc hội và đáp ứng tiêu chí thành lập tổ chức theo quy định của Chính phủ mà trọng tâm là thu gọn đầu mối hành chính và nâng cao mức độ tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập để giảm số người hưởng lương từ ngân sách nhà nước.

Đề nghị các bộ, ngành khẩn trương ban hành thông tư hướng dẫn về sắp xếp đơn vị sự nghiệp công lập (tiêu chí, điều kiện thành lập, mô hình tổ chức quản lý...), thuộc ngành, lĩnh vực theo phân công của Chính phủ; xác định rõ lộ trình tính đúng, tính đủ giá dịch vụ sự nghiệp công thuộc ngành, lĩnh vực theo quy định của pháp luật về giá, bảo đảm phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của từng vùng, miền.

Đề nghị các bộ, ngành, địa phương khẩn trương phê duyệt Đề án tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập thuộc phạm vi quản lý, xác định rõ lộ trình tự chủ phù hợp với lộ trình tính đủ giá dịch vụ và yêu cầu về tự chủ tài chính theo quy định tại Nghị định số 60/2021/NĐ-CP. Đồng thời, đẩy mạnh thực hiện chuyển đơn vị sự nghiệp công lập thành công ty cổ phần theo Danh mục đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, trong đó tập trung yêu cầu các đơn vị sự nghiệp công lập chủ động rà soát vướng mắc về tài sản, đất đai, tài chính đề xuất cơ quan đại diện chủ sở hữu phương án xử lý; thay đổi bộ máy, cơ cấu quản lý hành chính, nhân sự, tài chính phù hợp với mô hình quản lý của doanh nghiệp, nâng cao hiệu quả kinh doanh.

Yêu cầu UBND cấp tỉnh chỉ đạo các cơ quan chuyên môn rà soát, đánh giá và đề xuất phương án hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và kiện toàn cơ cấu tổ chức, bảo đảm tinh gọn và đáp ứng tiêu chí thành lập tổ chức theo quy định của Chính phủ tại Nghị định số 107/2020/NĐ-CP, Nghị định số 108/2020/NĐ-CP./.

Duy Thái

Nguồn: tcnn.vn